Krew w kale - kiedy się pojawia i czego jest objawem?
Stolec z krwią lub krew na papierze toaletowym to objawy, których nigdy nie należy lekceważyć. Mogą one świadczyć zarówno o dość błahym, jak i poważniejszym procesie chorobowym. Na podstawie wyglądu krwi można wstępnie określić jej pochodzenie i na tej podstawie wykonać odpowiednie badania endoskopowe: kolonoskopię oraz ewentualnie gastroskopię, a także badania laboratoryjne.
Żywoczerwona świeża krew w kale (stolce krwiste)
- żylaki odbytu, inaczej określane jako hemoroidy lub guzki krwawnicze - to najczęstsza przyczyna krwawień, charakterystyczna jest obecność krwi na papierze toaletowym oraz świeżej krwi na stolcu (a nie wymieszanej z kałem), często krew "kapie" przy wypróżnieniu, nawet bez parcia
- szczelina odbytu - zazwyczaj występuje tu dodatkowo silny ból samego odbytu, zwłaszcza podczas wypróżniania (często opisywane jako odczucie "rozbitego szkła" w odbytnicy i odbycie) oraz jakiś czas po oddaniu stolca
- zaostrzenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego - często w połączeniu ze śluzem, biegunką, bólem brzucha i gorączką
- zaostrzenie choroby Leśniowskiego-Crohna - dodatkowymi objawami mogą być biegunki, bóle i skurcze brzucha, podwyższona temperatura
- polipy jelita grubego
- uchyłki jelita grubego
- endometrioza
- stosowanie leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak Polopiryna, Ibuprom, Ketonal, Dexak czy Opokan - więcej informacji w naszym Niezbędniku: Jakie leki przeciwbólowe mogę stosować w NZJ?
- nietolerancja lub zbyt częste stosowanie doustnych preparatów potasu, jak np. Kalipoz, Kaldyum, Potazek
- infekcja bakteryjna - np. Salmonella, Shigella, Campylobacter jejuni, Clostridium difficile (widoczna krew jest tutaj rzadkim objawem, ale może się pojawić)
- nowotwór jelita grubego - więcej informacji w naszej Czytelni, w artykule: Jak zmniejszyć ryzyko rozwoju raka jelita grubego w chorobie Crohna i WZJG? Nadzór onkologiczny, leki i dieta
- widoczna krew po kolonoskopii lub innym badaniu endoskopowym (anoskopia, rektoskopia, sigmoidoskopia) - niewielkie krwawienie jest dopuszczalne. Zazwyczaj nie ma powodów do niepokoju, ponieważ jest to chwilowe krwawienie po pobraniu wycinka błony śluzowej jelita do badania mikroskopowego. Jeżeli krwawienie nie ustępuje po kilku dniach lub krwi przybywa, należy koniecznie zgłosić się do lekarza, który przeprowadził badanie. W przypadku nasilonego krwawienia z odbytu, gorączki, dreszczy i silnego bólu po kolonoskopii należy pilnie zgłosić się do szpitala, na SOR.
- krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego może pojawić się również po wysiłku fizycznym oraz podczas ciąży
Ciemnoczerwona lub czarna krew w stolcu (stolce smoliste)
- wrzody (owrzodzenia) przełyku
- wrzody żołądka
- wrzody dwunastnicy
- krwawienie z jelita cienkiego, np. w przebiegu choroby Crohna - umownie jest to już dolny odcinek przewodu pokarmowego, ale w tym przypadku kolor krwi może być różny, tzn. stolce mogą być bardziej krwiste lub bardziej smoliste
- zaostrzenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Crohna - jeśli krew pochodzi z wyższych odcinków jelita, np. z końcówki jelita krętego, z kątnicy, czy wstępnicy - umownie jest to już dolny odcinek przewodu pokarmowego, ale kolor krwi wymieszanej ze stolcem może być różny, od żywoczerwonego po ciemnoczerwony, rzadziej smolisty
- krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka
- krwawienie poalkoholowe - tzw. zespół Mallory'ego-Weissa, czyli pęknięcie błony śluzowej przełyku w wyniku wymiotów
- nowotwór żołądka
Im wyżej znajduje się miejsce krwawienia, tym większy stopień zmieszania krwi ze stolcem. W przypadku krwawienia z końcowego odcinka jelita grubego, krew może pokrywać kał pasmami.
Brak reakcji na widoczną krew w toalecie działa na Twoją niekorzyść. Niezwłocznie udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, a jeżeli otrzymasz skierowanie na badania endoskopowe - nie opieraj się, ponieważ im wcześniej otrzymasz diagnozę, tym wcześniej można będzie wdrożyć odpowiednie i skuteczne leczenie. Lekarz rodzinny (POZ, czyli podstawowej opieki zdrowotnej) może wystawić skierowanie na gastroskopię oraz kolonoskopię, również w znieczuleniu ogólnym - więcej informacji w naszych Aktualnościach: Znieczulenie do kolonoskopii na NFZ - jak je uzyskać dzięki nowemu rozporządzeniu?
W przypadku krwawienia z dolnego odcinka jelita grubego w zaostrzeniu nieswoistej choroby zapalnej jelit bardzo pomocne mogą być preparaty stosowane miejscowo, tj. mesalazyna lub sterydy (budezonid, hydrokortyzon) podane doodbytniczo - w postaci czopków (np. Salofalk, Crohnax), pianek (np. Budenofalk) lub wlewek (np. Salofalk, Pentasa). Więcej informacji w naszym Niezbędniku: Czopki, pianki, wlewki - na jakie odcinki jelita działają?
W przebiegu mikroskopowego zapalenia jelita grubego krwawienie nie powinno się pojawić - głównym objawem tej choroby jest najczęściej biegunka, ale bez domieszki krwi. Jeśli krew jest widoczna, należy szukać innych przyczyn.
W przypadku braku diagnozy jak WZJG czy choroba Crohna, krew w stolcu zawsze powinna być wskazaniem do wykonania pełnej kolonoskopii, niezależnie od wieku pacjenta i nawet gdy rozpoznano np. hemoroidy - krew może bowiem pochodzić z żylaków odbytu, a jednocześnie świadczyć o poważniejszym problemie "w głębi jelita", jak choroba zapalna lub onkologiczna. Inaczej mówiąc - może współistnieć kilka przyczyn, np. guzki krwawnicze i zaostrzenie WZJG. Polipy i zmiany przedrakowe można usunąć od razu w trakcie kolonoskopii - kluczowe jest jak najwcześniejsze ich wychwycenie. W przypadku krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, zalecany sposób przygotowania jelita grubego do kolonoskopii to doustne roztwory PEG, czyli makrogole - Fortrans lub Moviprep.
Dodatni wynik badania obecności krwi utajonej w kale wskazuje na utajone krwawienie z przewodu pokarmowego, ale wynik ujemny nie wyklucza krwawienia - oznaczenie to nie może więc zastąpić badań endoskopowych.
☕ Postaw nam kawę ☕
