Białko chroniące tkanki jelit przed zapaleniem - znaczące odkrycie i nowa ścieżka leczenia

Odkryto całkiem nową ścieżkę sygnałową, która chroni tkanki jelit przed zapaleniem i rozwojem nieswoistych chorób zapalnych jelit. Te najnowsze obserwacje umożliwią zrozumienie mechanizmu powstawania NZJ, a dzięki temu bardziej przyczynowe leczenie tych schorzeń (choroby Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego) w przyszłości.

31 stycznia 2022 w  "Nature Immunology" - naukowym czasopiśmie poświęconym immunologii - ukazała się publikacja na temat białka czynnika wzrostu, które chroni komórki w stanach zapalnych jelit. W badaniach stwierdzono, że białko czynnika wzrostu HB-EGF produkowane przez niektóre komórki układu odpornościowego (a dokładniej komórki immunoregulacyjne ILC3) zapobiega ciężkiemu przebiegowi zapaleń jelit. Komórki ILC3 odgrywają główną rolę w ochronie jelit przez ostrymi stanami zapalnymi. U pacjentów z chorobą Crohna, WZJG, lub z nowotworami jelita grubego liczba tych komórek gwałtownie spada. Według naukowców utrata ochronnych komórek ILC3 może być jedną z przyczyn zaostrzeń.

U myszy z niedoborem komórek ILC3 stany zapalne jelit były cięższe. Na mysim modelu zauważono przede wszystkim, że ILC3 silnie chronią tkankę jelit przed zniszczeniem wywołanym działaniem czynnika TNF. TNF to najważniejszy czynnik prozapalny w NZJ i obecnie główny cel terapii tych chorób. Leki anti-TNF, czyli antagoniści tego czynnika, to np. leki biologiczne: infliximab oraz adalimumab.

Ten sam proces zachodzi także u ludzi - badania u chorych na NZJ wykazały, że komórek ILC3 było zdecydowanie mniej na obszarach z wyraźnym stanem zapalnym.

Jest to znaczące odkrycie, ponieważ utrata ILC3 w stanach zapalnych jelit wyraźnie sugeruje możliwość terapii celowanej opartej właśnie na tych komórkach - tj. możliwość celowanego leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Sprawdzana jest jeszcze rola tej ścieżki w rozwoju nowotworów jelita grubego o podłożu zapalnym.