Czopki, pianki, wlewki - czym się różnią i jak działają?

• Czopki - w odbytnicy, maksymalnie do zagięcia esiczo-odbytniczego, czyli do 20-35 cm.

  Jako preparaty gotowe dostępne są czopki z mesalazyną: Salofalk, Asamax, Crohnax oraz Pentasa. Zawierają one ten sam lek (czyli przeciwzapalną mesalazynę), ale różnią się substancjami pomocniczymi oraz ceną i poziomem odpłatności w zależności od choroby. Czopki Salofalk, Asamax i Crohnax są na bazie tłuszczu, natomiast czopki Pentasa są beztłuszczowe, mają zupełnie inną, twardszą konsystencję i należy je zwilżyć (wodą, żelem, albo maścią doodbytniczą) przed aplikacją. Czopki z mesalazyną refundowane są tylko dla wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (ryczałt). W aptece wykonać można recepturowe czopki ze sterydem - hydrokortyzonem, a także z metronidazolem. Również mają one zastosowanie w niektórych przypadkach choroby Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Są one refundowane, tj. dostępne za opłatą ryczałtową.

• Pianki - w odbytnicy oraz esicy.

  Niektórzy chorzy nie tolerują tej formy podania, tzn. tej postaci leku, w przeciwieństwie do czopków oraz wlewek. W Polsce dostępna jest jedynie pianka doodbytnicza z budezonidem (Budenofalk). W innych krajach stosuje się również pianki z innym sterydem - prednizolonem, a także z mesalazyną.

• Wlewki - w odbytnicy, esicy oraz zstępnicy.

  Prawidłowo podane sięgają aż do końca zstępnicy, czyli do zagięcia śledzionowego. Z badań wynika, że wlewki do końca esicy docierają u 92% chorych, natomiast do zagięcia śledzionowego u 50%. W Polsce dostępne są dwa preparaty wlewek z mesalazyną: zawiesina doodbytnicza Salofalk zawierająca 4 g mesalazyny na 60 ml płynu oraz zawiesina doodbytnicza Pentasa zawierająca 1 g mesalazyny na 100 ml płynu. Według większości chorych butelka preparatu Salofalk jest znacznie wygodniejsza w użyciu - ma postać łatwej do ściśnięcia harmonijki. Wlewki z mesalazyną, podobnie jak czopki, refundowane są tylko dla wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (ryczałt). W niektórych przypadkach zalecane są wlewki ze sterydem - hydrokortyzonem. Można je sporządzić z gotowego preparatu Corhydron lub wykonać w aptece jako refundowany lek recepturowy.

Mesalazyna czy sterydy podane doodbytniczo - w postaci czopków, pianek lub wlewek - działają przede wszystkim miejscowo na śluzówkę, tj. na błonę śluzową jelita grubego. Do krwi wchłaniają się w niewielkim stopniu lub niemal w ogóle, dzięki czemu ich wpływ na cały organizm jest zminimalizowany, a ogólnoustrojowe działania niepożądane praktycznie nie występują, zdarzają się niezwykle rzadko.

W Niezbędniku znajduje się odpowiedź na pytanie Jak aplikować wlewki doodbytnicze?, aby lek zadziałał skutecznie.