Leczenie choroby Crohna i WZJG w przypadku zakażenia COVID-19
Na podstawie oficjalnych i aktualnych zaleceń organizacji Crohn's and Colitis UK
Zalecenia dla dorosłych pacjentów z chorobą Crohna lub WZJG w przypadku zachorowania na COVID-19:
- Mesalazyna (Salaza, Asamax, Salofalk, Pentasa) i sulfasalazyna - nie należy odstawiać. Leki te (tabletki, czopki, wlewki) są bezpieczne nawet w przypadku zachorowania na COVID-19 i wystąpienia objawów tej infekcji.
- Sterydy ogólnoustrojowe: prednizon (Encorton), prednizolon (Encortolon) lub metyloprednizolon (Metypred) - leczenia sterydami ogólnymi nie można gwałtownie przerwać, ponieważ może dojść do zagrażającej życiu niewydolności kory nadnerczy. Dawka musi być stopniowo redukowana.
- Leki immunosupresyjne (azatiopryna, 6-merkaptopuryna, metotreksat, tofacitinib) - zaleca się odstawienie na czas choroby COVID-19 i ponowne włączenie, gdy pacjent poczuje się lepiej i miną objawy infekcji.
- Leki biologiczne (adalimumab, infliximab, wedolizumab, ustekinumab) - nie należy przyjmować leków biologicznych podczas zakażenia COVID-19. Kolejną dawkę leku biologicznego (zastrzyk lub wlew dożylny) zaleca się przyjąć dopiero wtedy, gdy pacjent poczuje się lepiej i miną objawy infekcji.
Na podstawie stanowiska Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii i Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Gastroenterologii
W przypadku podejrzenia COVID-19 należy rozważyć odstawienie tiopuryn, tj. azatiopryny (Imuran) i 6-merkaptopuryny, a także tofacitinibu (Xeljanz). Wynika to z mechanizmu działania - leki te zmniejszają liczbę krążących limfocytów CD4+, co może wiązać się z dłuższym czasem trwania infekcji i cięższym przebiegiem COVID-19. Należy również rozważyć odroczenie kolejnej dawki metotreksatu. Dawka leków biologicznych także powinna być odroczona do czasu wykluczenia zakażenia SARS-CoV-2. Należy unikać stosowania wysokich dawek sterydów (20 mg lub więcej Encortonu, w przeliczeniu na Metypred to 16 mg lub więcej) i rozważyć przyspieszoną redukcję dawki. Podejmując decyzję o zmianie leczenia należy zawsze brać pod uwagę ryzyko związane z zaostrzeniem choroby Crohna lub wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
W przypadku potwierdzenia COVID-19 u chorego z nieswoistym zapaleniem jelit w remisji należy rozważyć odstawienie wszystkich leków poza mesalazyną, sulfasalazyną i lekami objawowymi. Średni czas trwania COVID-19 wynosi zazwyczaj 3-4 tygodnie, zatem odstawienie leków na taki czas nie powinno wpłynąć negatywnie na przebieg NZJ. W przypadku potwierdzenia COVID-19 u chorego z aktywną postacią choroby Crohna czy WZJG, decyzje powinny być podejmowane ze szczególną ostrożnością, a grupą leków, których należy unikać są sterydy ogólnoustrojowe w wysokich dawkach - są to prednizon (Encorton), prednizolon (Encortolon) lub metyloprednizolon (Metypred).
Na podstawie serwisu Gastrologia - Medycyna Praktyczna
Nie należy profilaktycznie przerywać stosowania leków immunosupresyjnych u chorych bezobjawowych i niezakażonych. Zaleca się stosowanie sterydów o działaniu miejscowym - budezonid (Cortiment, Entocort). Należy dążyć do utrzymania remisji bez stosowania sterydów ogólnoustrojowych (jak Encorton czy Metypred).
W razie potwierdzenia COVID-19 niezbędna jest izolacja chorego, wstrzymanie lub opóźnienie leczenia immunosupresyjnego i redukcja dawki sterydu ogólnoustrojowego do czasu niewystępowania objawów przez co najmniej 3 doby lub do uzyskania ujemnego wyniku testu wykrywającego SARS-CoV-2. Jednocześnie zaleca się kontynuację leczenia mesalazyną, sulfasalazyną, budezonidem i lekami stosowanymi miejscowo. U bezobjawowych chorych z dodatnim wynikiem testu należy wstrzymać leczenie immunosupresyjne na co najmniej 10 dni i włączyć je ponownie po tym czasie, jeśli nie stwierdza się objawów infekcji. U chorych na COVID-19 należy przerwać leczenie immunosupresyjne do czasu uzyskania wyniku testu potwierdzającego eliminację wirusa lub wprowadzić je ponownie po upływie co najmniej 3 dni od wyzdrowienia (definiowanego jako ustąpienie gorączki bez stosowania leków), jeśli ustąpiły dolegliwości ze strony układu oddechowego (kaszel, duszność) i upłynęło co najmniej 10 dni od wystąpienia pierwszych objawów.
Bibliografia
- Gastrologia - Medycyna Praktyczna: "Choroby dolnego odcinka przewodu pokarmowego i endoskopia przewodu pokarmowego" - przegląd publikacji od 2020 r. do 2021 r. - dr hab. n. med. Jarosław Daniluk, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku - 15.10.2021 - https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/278639,choroby-przewodu-pokarmowego-postepy-2020-2021-cz-2
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii i Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Gastroenterologii, dotyczące postępowania z pacjentem z nieswoistą chorobą zapalną jelit w dobie pandemii COVID - http://www.ptg-e.org.pl/Stanowisko-Polskiego-Towarzystwa-Gastroenterologii-i-Konsultanta-Krajowego-w-Dziedzinie-Gastroenterologii-dotyczace-postepowania-z-pacjentem-z-nieswoista-choroba-zapalna-jelit-w-dobie-pandemii-COVID,299.html
- Coronavirus (COVID-19): FAQs for people with Crohn's and Colitis - https://www.crohnsandcolitis.org.uk/news/coronavirus-covid-19-advice