Enterokliza - wskazania, przygotowanie, przebieg i interpretacja wyników

Enterokliza to nieinwazyjne, bezpieczne i bezbolesne badanie obrazowe pozwalające na dokładną ocenę ściany jelita cienkiego z jednoczesną oceną zmian pozajelitowych oraz pozostałych narządów jamy brzusznej i miednicy mniejszej.

• diagnostyka chorób zapalnych jelita cienkiego, np. choroby Crohna
• dalsze monitorowanie aktywności tych chorób
• ocena powikłań, jak np. przetoki, ropnie, guzy zapalne
• identyfikacja źródła krwawienia z jelita cienkiego
• objawy utrudnionego pasażu treści pokarmowej
• ocena istotnych zwężeń pętli jelitowych przed wykonaniem endoskopii kapsułkowej
• ocena jelita cienkiego w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej

Sposób przygotowania do enteroklizy różni się między ośrodkami. Zazwyczaj dwa dni przed badaniem obowiązuje dieta lekkostrawna. W dniu poprzedzającym badanie - dieta płynna i bezresztkowa. W dniu badania należy pozostać na czczo. Często zlecany jest środek przeczyszczający, zwykle 1 saszetka Fortransu rozpuszczona w 1 litrze wody. Może być to również Moviprep, CitraFleet lub Eziclen. Konieczne mogą być także wlewki oczyszczające - gotowe preparaty do kupienia w aptece bez recepty, np. Rectanal, Enema. Wlewki takie mogą być zlecone dodatkowo lub jako alternatywa doustnego środka przeczyszczającego.

Do pracowni należy przybyć z osobą towarzyszącą, aktualnym wynikiem kreatyniny oraz 1-2 butelkami wody niegazowanej bezsmakowej. Warto zaopatrzyć się w pieluchomajtki, ponieważ kontrast dojelitowy może zadziałać przeczyszczająco, spowodować silne i nagłe uczucie parcia oraz biegunkę. Przyda się również posiłek regeneracyjny.

Kontrast (środek cieniujący) dojelitowy podawany jest pompą automatyczną bezpośrednio do jelita cienkiego, poprzez założoną sondę nosowo-jelitową. Sonda ta nazywana jest również zgłębnikiem lub cewnikiem. Ta substancja kontrastowa ma za zadanie odpowiednie rozdęcie światła jelita cienkiego. Podanie środka kontrastowego sondą przez nos bywa gorzej tolerowane przez pacjentów, jednak uzyskuje się w ten sposób nieco lepsze rozprężenie pętli jelitowych niż w przypadku enterografii.

Dodatkowo podaje się kontrast dożylny - poprzez założony wenflon. Zdarzają się nieprzyjemne odczucia po dożylnym podaniu środka cieniującego, np. uderzenia gorąca czy uczucie mimowolnego oddania moczu lub stolca. Ze względu na ten kontrast konieczny jest aktualny wynik badania poziomu kreatyniny we krwi, w celu oceny czynności nerek.

Badanie może odbywać się w opcji tomografii komputerowej (TK, z ang. CT) lub rezonansu magnetycznego (RM, z ang. MRI).

TK trwa krócej - ok. 20 minut. Pacjent leży na stole, który przesuwa się wewnątrz szerokiego pierścienia aparatu, zawierającego lampę emitującą promienie X (RTG).

RM trwa dłużej - od 35 do 65 minut. W przeciwieństwie do tomografu nie wytwarza szkodliwego promieniowania. Pacjent proszony jest o położenie się na wygodnym stole, który zostanie wsunięty do wnętrza aparatu skanującego ciało. Polecenia wydawane są przez mikrofon.

Enterokliza bywa zatem określana jako TK lub RM w opcji jelitowej. W przypadku krwawień częściej wykonuje się TK z uwagi na krótszy czas trwania oraz większą dostępność. MR należy rozważyć w przypadku przeciwwskazań do TK oraz w celu uniknięcia ekspozycji młodych osób na promieniowanie jonizujące. Podczas badania pacjent może zostać poproszony o wstrzymanie oddechu i bezruch, ponieważ poruszenie ciała może spowodować błędy na uzyskanych obrazach. Bezpośrednio przed badaniem podaje się dożylnie środek rozkurczający jelito, zwykle jest to hioscyna. Ułatwia to rozciągnięcie pętli kontrastem podawanym do światła przewodu pokarmowego.

Aby jednocześnie obejrzeć jelito grube, tłoczy się doodbytniczo powietrze lub dwutlenek węgla w celu jego rozdęcia. Takie badanie bywa określane jako enterokolonografia. Nie zastąpi ona kolonoskopii, ale może być pomocna w sytuacjach, kiedy wykonanie kolonoskopii jest niemożliwe, np. z powodu zwężenia jelita.