Dieta w chorobie Crohna i WZJG

Nie ma jednej idealnej diety właściwej dla wszystkich chorych na NZJ. Warto prowadzić dzienniczek żywieniowy, czyli zapisywać reakcje na dany posiłek w ciągu dnia (np. ilość i rodzaj wypróżnień, wzdęcia, bóle brzucha) i na tej podstawie wykluczać składniki pokarmowe, które szkodzą. Ważny jest również sposób przyrządzania potraw, np. jajecznica może nasilać objawy, ale jajko na miękko już nie.

Żywienie powinno być dopasowane do aktualnego stanu jelit. W przypadku biegunek należy zwiększyć spożycie produktów hamujących perystaltykę i zagęszczających masę w jelitach (np. biały ryż, niedojrzałe banany, pieczone jabłko, gęste zupy kremy), ograniczyć błonnik nierozpuszczalny, warzywa rozdrabniać, przecierać albo gotować (najkorzystniej na parze). W przypadku zaparć wprowadzić trzeba żywność pobudzającą perystaltykę jelita, bogatą w błonnik nierozpuszczalny, np. razowe pieczywo, grube kasze, płatki owsiane, surowe warzywa i owoce. Należy jeść często, najlepiej 5-6 razy dziennie, ale w niezbyt dużych ilościach.

Dieta powinna być urozmaicona, oparta na produktach naturalnych, niezawierających sztucznych dodatków. Należy unikać żywności wysoko przetworzonej.

Dieta bezglutenowa nie ma uzasadnienia w przypadkach innych niż celiakia oraz nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCGS).

Z najnowszych badań wynika, że dieta niskotłuszczowa wpływa pozytywnie na parametry zapalne oraz poprawia skład mikrobioty jelitowej, natomiast wysokotłuszczowa zwiększa ryzyko zaostrzenia.

Dieta Low-FODMAP łagodzi objawy jelitowe (zwłaszcza wzdęcia) u pacjentów z ZJD oraz NZJ.

Modna ostatnio "dieta na candidę" - bez glutenu, nabiału i słodyczy - to MIT. Więcej szczegółów w tym artykule.

Bardzo istotne jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów: 1,5 - 2 litry, a w okresie nasilenia biegunek do 3 litrów.

Dieta w zaostrzeniu

W zaostrzeniu dieta powinna być łatwostrawna, wysokoenergetyczna i wysokobiałkowa. Szczególnie w fazie zaostrzenia należy wykluczyć produkty gazotwórcze (gazowane napoje, piwo, nadmierne ilości słodyczy, cebulę, kapustę, groch, bób itd.), ocet oraz ostre przyprawy. Pestki, ziarna, nasiona - np. maku, słonecznika, sezamu, siemienia lnianego, dyni, chia, a także te z owoców i warzyw (jak pomidory, truskawki, maliny, porzeczki czy kiwi) - należy spożywać z ostrożnością, ponieważ mogą podrażniać zmienioną zapalnie śluzówkę jelita. Cukier u wielu chorych wzmaga biegunkę, sprzyja wzdęciom i przelewaniu się treści jelitowej.

Dieta w remisji

Dieta w okresie remisji nie powinna odbiegać od tej zalecanej dla osób zdrowych.

Dieta w anemii

Zalecenia dietetyczne w przypadku niedokrwistości opisane są w osobnym artykule.

Dieta podczas sterydoterapii

Dieta podczas sterydoterapii powinna być niskosodowa (zapobiega obrzękom i nadciśnieniu), niskocukrowa (zapobiega cukrzycy posterydowej) oraz bogatobiałkowa.

Co z laktozą?

Mleko i jego przetwory są źródłem dobrze przyswajalnego wapnia, białka oraz innych składników odżywczych, dlatego nie powinny być eliminowane bez powodu. W zaostrzeniu często pojawia się nietolerancja laktozy - wówczas wybierać należy produkty bezlaktozowe (mleko bez laktozy lub napoje roślinne wzbogacane w wapń) oraz te o śladowej ilości laktozy, jak sery żółte, feta, masło, śmietana.